Giang mai là bệnh lý xã hội nguy hiểm, lây lan âm thầm và để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Hiểu rõ bệnh giang mai lây qua đường nào, ai dễ mắc và cách phòng tránh sẽ giúp mọi người chủ động bảo vệ bản thân cũng như cộng đồng. Theo dõi ngay bài viết chi tiết từ Phòng khám Maia&Maia.
I. Bệnh giang mai lây qua đường nào?
Bệnh giang mai có khả năng lây lan cao, đặc biệt trong giai đoạn bệnh chưa được phát hiện và điều trị kịp thời. Vi khuẩn Treponema pallidum dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua niêm mạc hoặc vết thương hở, dẫn đến lây truyền theo nhiều con đường khác nhau, điển hình bao gồm:
1. Quan hệ tình dục
Đây là con đường lây phổ biến nhất của bệnh giang mai. Vi khuẩn từ vết loét hay còn gọi là săng giang mai trên cơ quan sinh dục, miệng, hậu môn… truyền sang người khác khi tiếp xúc trực tiếp qua quan hệ tình dục không an toàn, bao gồm cả đường âm đạo, miệng và hậu môn.
2. Lây qua đường máu
Giang mai có thể lây truyền khi dùng chung kim tiêm, dụng cụ y tế chưa tiệt trùng, hoặc nhận máu từ người bị nhiễm. Dù hiện nay việc sàng lọc máu đã được kiểm soát chặt chẽ, song nguy cơ vẫn tồn tại trong các trường hợp tiêm chích ma túy hoặc xăm mình tại cơ sở không đảm bảo vệ sinh.
3. Lây từ mẹ sang con
Phụ nữ mang thai mắc giang mai có thể truyền bệnh cho thai nhi qua nhau thai trong thai kỳ hoặc khi sinh nở, đặc biệt nếu có tổn thương giang mai ở cơ quan sinh dục. Thời điểm dễ lây nhất là từ tháng thứ 4 của thai kỳ trở đi, khi xoắn khuẩn giang mai có thể xâm nhập vào máu mẹ và vượt qua hàng rào nhau thai để tấn công thai nhi.
Hậu quả là giang mai bẩm sinh, gây nên nhiều biến chứng nghiêm trọng như sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc khiến trẻ sinh ra mắc dị dạng xương, mù, điếc, tổn thương nội tạng, hệ thần kinh và thậm chí tử vong nếu không được điều trị sớm.
4. Tiếp xúc gián tiếp (hiếm)
Giang mai chủ yếu lây qua tiếp xúc trực tiếp nhưng trong một số trường hợp, bệnh vẫn có thể lây gián tiếp qua đồ vật cá nhân có dính dịch tiết từ vết loét giang mai, như khăn tắm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng hoặc đồ lót.
Tuy nhiên, con đường lây bệnh này rất hiếm gặp vì xoắn khuẩn giang mai yếu, dễ chết khi ra ngoài cơ thể, đặc biệt trong môi trường khô, nóng hoặc có chất khử khuẩn.
II. Đối tượng có nguy cơ cao bị lây giang mai
Giang mai có thể xảy ra ở bất kỳ ai nếu có hành vi nguy cơ, thế nhưn một số nhóm người dễ mắc bệnh hơn do thường xuyên tiếp xúc với nguồn lây hoặc không thực hiện biện pháp bảo vệ an toàn.
- Người quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt với nhiều bạn tình hoặc bạn tình không rõ tình trạng sức khỏe.
- Người hành nghề mại dâm hoặc khách hàng của họ, do tần suất quan hệ cao và thiếu bảo vệ.
- Người tiêm chích ma túy, dùng chung kim tiêm hoặc dụng cụ tiêm không tiệt trùng.
- Người xăm hình, châm cứu, làm thủ thuật y tế tại cơ sở không đảm bảo vô khuẩn.
- Phụ nữ mang thai mắc giang mai nhưng không được phát hiện và điều trị, có thể truyền bệnh cho con.
- Người từng mắc các bệnh lây qua đường tình dục khác như lậu, HIV, sùi mào gà.
- Người sống hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ phơi nhiễm cao như cơ sở y tế, nhà tù, khu tập thể đông người.
III. Nhận biết triệu chứng khi mắc giang mai
Giang mai thường tiến triển âm thầm với các dấu hiệu không điển hình, khiến người bệnh dễ chủ quan hoặc nhầm lẫn với bệnh da liễu thông thường. Một số triệu chứng phổ biến có thể nhận thấy gồm:
- Xuất hiện vết loét nhỏ, tròn, không đau ở bộ phận sinh dục, miệng hoặc hậu môn
- Phát ban toàn thân, đặc biệt ở lòng bàn tay, bàn chân hoặc vùng lưng, ngực
- Sưng hạch bẹn, đau họng, mệt mỏi, sốt nhẹ kéo dài không rõ nguyên nhân
- Rụng tóc loang lổ, sụt cân, giảm ham muốn tình dục
- Tổn thương niêm mạc miệng, môi hoặc lưỡi, dễ chảy máu khi chạm vào
Nếu nhận thấy các biểu hiện trên hoặc từng có hành vi nguy cơ cao, mọi người nên đến bác sĩ chuyên khoa để xét nghiệm và điều trị sớm. Việc chẩn đoán kịp thời không chỉ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả mà còn ngăn ngừa lây lan cho người khác.
XEM CHI TIẾT TẠI: Nhận biết giang mai qua hình ảnh trực quan
IV. Cách phòng bệnh giang mai hiệu quả
Giang mai là bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ trong sinh hoạt và quan hệ tình dục. Dưới đây là những điều mọi người cần chú ý:
- Quan hệ tình dục an toàn, dùng biện pháp bảo vệ trong mọi hình thức quan hệ (âm đạo, miệng, hậu môn)
- Không quan hệ bừa bãi hoặc với người không rõ tình trạng sức khỏe, đặc biệt khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh xã hội
- Không dùng chung kim tiêm hoặc đồ dùng cá nhân như đồ lót, khăn tắm, dao cạo, bàn chải,…
- Khám sức khỏe định kỳ, thực hiện xét nghiệm bệnh lây qua đường tình dục nếu có nguy cơ cao hoặc chuẩn bị mang thai
- Phụ nữ mang thai cần sàng lọc giang mai sớm trong thai kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời, ngăn ngừa lây truyền sang con
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đặc biệt là sau khi quan hệ tình dục
- Nâng cao hiểu biết về bệnh giang mai, tuyên truyền cho người thân và cộng đồng về nguy cơ và cách phòng bệnh
Như vậy, thông tin trong bài viết trên đây của Phòng khám Maia&Maia đã giúp mọi người biết được giang mai lây qua đường nào cũng như cách phòng ngừa hiệu quả. Nếu nghi ngờ mắc bệnh mọi người nên chủ động thăm khám sớm tại các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để kịp thời điều trị, tránh các biến chứng nguy hiểm.
