[TỔNG HỢP] Chàm sữa: Nguyên nhân, triệu chứng và cách trị dứt điểm chàm sữa

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tiến Thành- Giám đốc chuyên môn tại Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia & Maia.

Chàm sữa là bệnh lý da liễu thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Bệnh không gây nguy hiểm cho trẻ nhưng lại tái phát nhiều lần. Nếu không điều trị kịp thời, đúng cách có thể gây nhiễm khuẩn da, nghiêm trọng hơn là để lại các vết sẹo mất thẩm mỹ.

1. Chàm sữa là gì?

Chàm sữa còn được gọi là lác sữa. Đây là tình trạng viêm da mạn tính và không lây. Tuy nhiên nếu bệnh tái diễn nhiều lần sẽ trở thành chàm thể tạng, hay có thể nhận định chàm sữa là giai đoạn đầu của chàm thể tạng.

Theo thống kê Y khoa, có tới 20% tổng số trẻ sau sinh mắc bệnh lý này, kể cả những trường hợp trẻ khoẻ mạnh. 

Lác sữa ở trẻ thường xuất hiện cục bộ ở hai bên má. Sau đó các nốt chàm sẽ lan dần ra chân tay và toàn cơ thể. Ban đầu, chúng là những nốt nhỏ màu hồng nhưng sau đó sẽ dần chuyển thành mụn nước đỏ, khi vỡ ra sẽ tiết dịch, đóng vảy và bong tróc.

2. Nguyên nhân bị chàm sữa ở trẻ em

Hiện nay chưa có bất kỳ nghiên cứu y khoa nào chỉ ra được chính xác nguyên nhân gây ra bệnh chàm sữa. Nhiều trường hợp trẻ bị bệnh có thể do cơ địa nhưng cũng không loại trừ các tác nhân gây dị ứng từ bên ngoài tác động vào trẻ. Nhìn chung, có một số yếu tố chính khiến trẻ có nguy cơ mắc chàm sữa đó là:

• Cơ địa của trẻ bị dị ứng bẩm sinh.
• Yếu tố di truyền từ cha mẹ: những trẻ sinh ra từ cha mẹ có tiền sử bệnh hen suyễn, dị ứng thời tiết, dị ứng thực phẩm hay nổi mày đay… thì nguy cơ mắc bệnh chắc chắn cao hơn những trẻ khác.
• Những tác nhân đến từ môi trường xung quanh trẻ: Lông động vật: chó, mèo, nấm mốc, bụi bẩn bám dính trong chăn ga, gối đệm, thảm…
• Một số hoá chất gây kích ứng da trẻ: dầu gội, sữa tắm, xà phòng có độ pH cao mà cha mẹ dùng cho trẻ.
• Điều kiện khí hậu: đây cũng là tác nhân gây chàm sữa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Trẻ bú không đúng cách hay bị rối loạn tiêu hoá: Chàm sữa hình thành cũng có thể đến từ nguyên nhân này..
• Da của trẻ bị khô: Nguyên nhân do cha mẹ tắm quá lâu hay tắm nhiều lần trong ngày.
• Trẻ bị nhiễm khuẩn do virus.

3. Biểu hiện chàm sữa dễ nhận biết

Nhận biết sớm các biểu hiện chàm sữa sẽ giúp cha mẹ có phương án điều trị cũng như chăm sóc trẻ đúng cách, tránh để bệnh tái phát nhiều lần. Thông thường bệnh sẽ phát triển qua 5 giai đoạn, kéo dài trong khoảng 7 – 10 ngày với những biểu hiện cụ thể qua các giai đoạn chàm sữa như sau:

3.1. Giai đoạn 1 – Tấy đỏ

Ở giai đoạn khởi phát, da của trẻ bắt đầu xuất hiện các nốt mẩn đỏ. Các vết này sẽ tập trung thành từng mảng gây ngứa ngáy cho trẻ. Giai đoạn tấy đỏ kéo dài từ 1 – 2 ngày trước khi da bắt đầu nổi mụn nước.

3.2. Giai đoạn 2 – Nổi mụn nước chi chít

Da trẻ bắt đầu nổi các mụn nước nhỏ, có dịch trong và mọc dày chi chít. Lúc này, mẹ cần chú ý chăm sóc trẻ cẩn thận, tránh để trẻ gãi vỡ mụn. Sau 1 – 2 ngày các nốt mụn sẽ tự vỡ.

3.3. Giai đoạn 3 – Vỡ mụn nước

Ở giai đoạn 3 các mụn nước tự vỡ, chảy dịch, da trẻ phù nề, tấy đỏ, mẹ không được chủ quan vì trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm trùng da. Bởi đây là giai đoạn chàm sữa dễ bị nhiễm khuẩn, viêm và gây ngứa ngáy khiến trẻ khó chịu, gãi nhiều.

3.4. Giai đoạn 4 – Da trẻ bắt đầu khô và đóng vảy

Chuyển sang giai đoạn này, dịch bắt đầu khô lại, đóng vảy tiết màu vàng nhạt. Đây là giai đoạn khá nguy hiểm do da vùng bị chàm còn mỏng, căng rát và dễ bị nhiễm khuẩn. Vì thế mẹ cần chăm sóc trẻ kỹ lưỡng, tình trạng sẽ hết sau 3 ngày. 

3.5. Giai đoạn 5 – Bong vảy da

Vảy tiết dần bong ra từng mảng, các vết lác sữa khô lại. Cuối cùng, lớp da mới mọc lên và vết thương lành lại. Tuy nhiên, trẻ có khả năng bị sẹo gây mất thẩm mỹ.

4. Phòng tránh chàm sữa ở trẻ như thế nào?

Cha mẹ nên chủ động phòng ngừa bệnh chàm sữa cho trẻ bằng cách thực hiện các biện pháp sau:

• Dinh dưỡng: Duy trì nguồn sữa mẹ lâu nhất có thể cho trẻ. Mẹ chỉ nên cho con ăn dặm từ 6 tháng trở đi. Ngoài ra mẹ cần tránh cho bé ăn các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đồ lên men, lạc…
• Vệ sinh thân thể cho trẻ: Không cho trẻ tắm quá lâu với xà phòng hoặc sữa tắm. Tốt nhất nên tắm bằng nước ấm để giảm bớt tình trạng ngứa cho trẻ, khiến trẻ phải gãi nhiều dẫn đến nhiễm khuẩn da.

Tốt nhất cha mẹ nên dùng các loại sữa tắm dành riêng cho trẻ. Tránh mặc các loại quần áo làm từ chất len, sợi tổng hợp, không có khả năng thấm hút mồ hôi gây bít tắc da. Lưu ý, mẹ nên cho trẻ mặc quần áo mềm, làm từ vải cotton. Đồng thời giữ cho da trẻ luôn khô, thoáng.

• Môi trường xung quanh: Giữ nhiệt độ phòng ổn định, không thay đổi đột ngột. Thường xuyên vệ sinh không gian sống, đặc biệt là nơi ngủ của trẻ, giữ thông thoáng và đảm bảo độ ẩm cần thiết. Hạn chế để trẻ tiếp xúc với thú cưng, chó mèo.

5. Những câu hỏi liên quan đến bệnh chàm sữa

Liên quan đến bệnh chàm sữa có rất nhiều thắc mắc được các bậc phụ huynh đưa ra. Dưới đây là giải đáp chi tiết đến từ bác sĩ da liễu.

5.1. Bị chàm sữa có ngứa không?

Bệnh chàm sữa sẽ gây ngứa cho bé. Nguyên nhân chính gây ra chàm sữa là do các yếu tố bất thường về gen và rối loạn hệ thống miễn dịch. Điều này khiến cho da của bé luôn trong tình trạng khô và nứt nẻ, tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật gây bệnh tấn công, dẫn đến hiện tượng ngứa ngáy, khó chịu.

Mức độ ngứa ở trẻ bị lác sữa còn tùy thuộc vào từng giai đoạn. Theo đó, trẻ sẽ có các biểu hiện như dụi mặt vào gối (ngứa âm ỉ) hay dùng tay gãi xước mặt (ngứa dữ dội). Mẹ nên quan sát kĩ để nhận ra các giai đoạn chàm sữa và có cách chăm sóc, điều trị kịp thời, giúp bé mau chóng khỏi bệnh. 

5.2. Nếu con bị chàm sữa mẹ cần kiêng những gì?

Đối với những trẻ đang trong thời gian bú sữa mẹ, khi trẻ bị bệnh mẹ cần kiêng những thực phẩm sau đây:

• Thực phẩm dễ gây dị ứng: Các loại hải sản như tôm, cua, cá, mực… rất dễ kích ứng miễn dịch cao (dị ứng). Khi trẻ bú sữa mẹ mà mẹ dung nạp những thực phẩm kê trên cũng sẽ kích hoạt chuỗi dị ứng.
• Chất béo: Đồ chiên rán chứa nhiều dầu mỡ, thịt mỡ… dễ làm khởi phát cơ địa dị ứng và khiến cho tình trạng lác sữa ở trẻ trở nên trầm trọng hơn, phát sinh thêm các nốt mụn chàm.
• Gia vị chua, cay: Chanh, tiêu, ớt… là tác nhân gây ngứa ngáy, kích thích tuyến bã nhờn, mồ hôi, dẫn đến tăng nặng bệnh chàm sữa. 

5.3. Bé bị chàm sữa có thể tự hết không?

Trẻ bị chàm sữa có thể ổn định khi trẻ trên 2 tuổi và tình trạng bệnh ở giai đoạn nhẹ. Tuy nhiên, nếu trẻ nhỏ dưới 2 tuổi và mức độ bệnh nặng thì chắc chắn phải điều trị mới khỏi được.

6. Gợi ý cách điều trị chàm sữa

Như đã chia sẻ, bị chàm sữa nếu không điều trị tích cực có thể tiến triển thành chàm thể tạng, vừa khó khăn trong việc điều trị vừa tăng nguy cơ để lại sẹo mất thẩm mỹ. Do đó, khi bé bị bệnh này, cha mẹ có thể áp dụng những cách trị chàm sữa sau:

6.1. Điều trị bằng các loại lá thảo dược

Đây là mẹo dân gian được nhiều mẹ truyền tai nhau. Với khả năng sát khuẩn, chống viêm tốt, một số loại lá thảo dược như lá tía tô, trà xanh, lá khé, diếp cá hay trầu không được các mẹ sử dụng để điều điều trị cho trẻ mắc bệnh lác sữa.

Tuy nhiên phương pháp này chỉ sử dụng có hiệu quả trong trường hợp trẻ bị chàm ở thể nhẹ và đảm bảo lá thảo dược vô khuẩn.  Nếu vết chàm của trẻ đã có dấu hiệu nặng, trợt loét, chảy mủ thì tốt nhất cha mẹ không nên tự ý điều trị bằng các phương pháp dân gian.

6.2. Sử dụng kem trị chàm sữa cho trẻ

So với phương pháp sử dụng thảo dược thì điều trị lác sữa bằng các loại kem bôi thể hiện ưu điểm vượt trội, giúp mẹ tiết kiệm được thời gian. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều sản phẩm kem bôi trị chàm sữa bày bán trên thị trường có chứa thành phần Corticoid loại mạnh, gây ra nhiều tác dụng phụ.

Nếu lạm dụng kem bôi chứa corticoid trong thời gian dài cho trẻ sẽ dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Có thể kể đến như giãn mạch, teo da, suy tuyến thượng thận, tăng huyết áp, tăng phát triển lông trên cơ thể, giảm khả năng miễn dịch của da.

Lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa da liễu, cha mẹ không nên tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Bởi như đã phân tích ở trên, các loại thuốc không được kê đơn từ bác sĩ có thể chứa corticoid mạnh nếu lạm dụng dùng. Tốt nhất cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở y tế chuyên khoa để bác sĩ thăm khám, chỉ định các loại thuốc điều trị phù hợp, phác đồ bài bản.

6.3. Chữa chàm sữa dứt điểm lựa chọn địa chỉ nào?

Tự hào là Phòng khám chuyên khoa da liễu uy tín, được Sở Y tế Hà Nội cấp phép đủ điều kiện hoạt động – Maia&Maia là sự lựa chọn tốt nhất dành cho cha mẹ khi con bị chàm sữa.

Với hơn 14 năm hình thành phát triển, sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn cao, Maia&Maia cam kết mang đến cho bạn dịch vụ điều trị các bệnh lý về da và thẩm mỹ công nghệ cao chất lượng, hiệu quả.

Lựa chọn Maia&Maia để điều trị chàm sữa, con của bạn sẽ được bác sĩ thăm khám 1:1 với bác sĩ. Cùng với đó là phác đồ điều trị chuẩn y khoa, đảm bảo an toàn, dứt điểm, không tái đi tái lại, tiết kiệm chi phí và thời gian của cha mẹ.  

Có thể thấy chàm sữa không nguy hiểm nhưng lại dai dẳng và khiến trẻ ngứa ngáy, khó chịu. Do đó, cha mẹ nên gặp trực tiếp bác sĩ để được tư vấn cách chăm sóc và điều trị triệt để. Để đặt lịch thăm khám và tư vấn, cha mẹ có thể bấm số hotline hoặc liên hệ fanpage của Maia&Maia.

Phòng khám chuyên khoa Da liễu Maia&Maia:

• Facebook: https://www.facebook.com/phongkhammaiahanoi 
• Hotline: 18004888 và 024 3933 6868 
• Địa chỉ: Số 21 Hoàng Cầu, Phường Ô Chợ Dừa, Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội.