Mỗi giai đoạn bệnh giang mai sẽ có những triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Nếu phát hiện bệnh càng sớm thì việc điều trị càng dễ dàng, tránh những biến chứng xấu xảy ra với cơ thể. Cùng Phòng khám Maia&Maia tìm hiểu thêm về các giai đoạn bệnh giang mai qua bài viết dưới đây.
I. Các giai đoạn bệnh giang mai và triệu chứng điển hình
Mỗi giai đoạn bệnh giang mai sẽ có những đặc điểm, triệu chứng và mức độ nguy hiểm khác nhau. Dưới đây là những thông tin hữu ích về từng giai đoạn giang mai để mọi người tham khảo:
1. Giai đoạn nguyên phát
Đây là giai đoạn sớm nhất, xuất hiện 10 ngày đến 3 tháng sau khi tiếp xúc với xoắn khuẩn Treponema pallidum. Những tổn thương đầu tiên (săng giang mai) là các vết loét không đau, hình tròn hoặc bầu dục có màu đỏ hồng.
Nếu sờ chạm và cọ xát sẽ tiết dịch lỏng chứa nhiều xoắn khuẩn. Lúc này, các hạch bạch huyết sẽ sưng to. Săng giang mai ở giai đoạn nguyên phát xuất hiện ở những vùng đó là:
- Dương vật, hậu môn và trực tràng của nam giới
- Âm hộ, cổ tử cung và trực tràng của nữ giới
- Săng giang mai xuất hiện ở môi/miệng
Ở giai đoạn nguyên phát, săng giang mai có khả năng tự lành trong 3 – 12 tuần, tuy nhiên vi khuẩn vẫn còn tồn tại bên trong cơ thể. Các biến chứng giang mai chưa có nên việc điều trị sẽ rất hiệu quả nếu phát hiện sớm.
2. Giai đoạn thứ phát
Xoắn khuẩn bệnh lan truyền trong máu, những triệu chứng sẽ xuất hiện sau 6 – 12 tuần sau khi có tổn thương săng giang mai. Lúc này, các tổn thương da lan rộng, cơ thể mệt mỏi, sốt và buồn nôn. Ngoài ra giang mai còn ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trên cơ thể với những triệu chứng đó là:
- Sưng hạch toàn thân, không gây đau, hạch chắc và gan lách phát triển to
- Viêm màng bồ đào ở mắt, viêm màng xương khớp, viêm màng não, viêm cầu thận hoặc viêm gan
- Tổn thương hệ thần kinh, điếc đột ngột
Những triệu chứng ở giai đoạn bệnh giang mai này có thể kéo dài lên đến 1 năm mà không cần điều trị. Ở giai đoạn này bệnh vẫn điều trị được hiệu quả với khả năng khỏi bệnh cao. Tuy nhiên, việc điều trị sẽ không khôi phục được hoàn toàn những tổn thương đã xảy ra.
3. Giai đoạn tiềm ẩn
Đây là giai đoạn bệnh giang mai kéo dài nhiều năm, không có những triệu chứng nhiễm trùng nào. Bệnh cũng không lây nhiễm ở giai đoạn tiềm ẩn, tuy nhiên vẫn gây ra một số ảnh hưởng đến các bộ phận quan trọng như não, hệ thần kinh, tim, xương bởi xoắn khuẩn Treponema pallidum vẫn còn trong cơ thể.
Thông thường, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh để điều trị giang mai kín và các bệnh liên quan. Nếu bệnh không được điều trị, bệnh rất dễ tiến triển thành giai đoạn cuối khiến việc điều trị vô cùng khó khăn.
4. Giai đoạn cuối
Đây là giai đoạn giang mai nguy hiểm nhất, tiến triển nặng sau 10 – 30 năm kể từ khi nhiễm xoắn khuẩn Treponema pallidum. Giai đoạn này giang mai rất dễ gây tổn thương nội tạng, da và xương vĩnh viễn với những biến chứng nguy hiểm như mất cảm giác, khó kiểm soát cử động cơ, sa sút trí tuệ thậm chí mù lòa.
Ở giai đoạn muộn của bệnh, các tổn thương đã rất nặng tuy nhiên vẫn được điều trị để ngăn ngừa bệnh tiến triển thêm. Mặc dù tiêu diệt được vi khuẩn giang mai và ngừa những tổn thương mới nhưng các tổn thương đã diễn ra sẽ không thể khôi phục hoàn toàn và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
II. Xét nghiệm chẩn đoán bệnh giang mai
Việc xét nghiệm chẩn đoán giang mai cần thực hiện sớm để có phác đồ điều trị phù hợp cải thiện bệnh lý. Những xét nghiệm được áp dụng phổ biến đó là:
- Xét nghiệm máu không đặc hiệu: Xét nghiệm giang mai RPR, VDRL là những phương pháp sàng lọc ban đầu, phát hiện những kháng thể kháng lipid không đặc hiệu di giang mai gây ra.
- Xét nghiệm đặc hiệu (TPHA, TPPA): Khẳng định chẩn đoán khi xét nghiệm không đặc hiệu cho kết quả dương tính, phương pháp phát hiện những kháng thể đặc hiệu chống lại vi khuẩn giang mai Treponema pallidum.
- Xét nghiệm PCR: Phát hiện ADN của vi khuẩn Treponema pallidum từ mẫu máu, dịch tiết vết loét và dịch não tủy với độ chính xác cao.
III. Nguyên tắc và phác đồ điều trị giang mai hiệu quả
Mỗi giai đoạn bệnh giang mai triệu chứng sẽ khác nhau, bởi vậy việc tuân thủ nguyên tắc và phác đồ điều trị giang mai là rất quan trọng. Dưới đây là nguyên tắc và phác đồ chữa giang mai được áp dụng hiện nay:
1. Nguyên tắc điều trị
Khi điều trị giang mai, mọi người cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
- Xác định được giai đoạn bệnh giang mai và điều trị đúng cách (giang mai sớm dưới 2 năm, giang mai muộn kéo dài trên 2 năm hoặc không xác định được thời gian mắc bệnh)
- Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, ưu tiên penicillin (trừ người dị ứng nặng), không tự ý bỏ ngang việc điều trị hoặc thay đổi lượng thuốc sử dụng
- Xét nghiệm và điều trị kết hợp cả bạn tình hiện tại và trong vòng 1 năm
- Thông thường sẽ điều trị ngoại trú, chỉ thực hiện chữa nội trú khi giang mai ở giai đoạn cuối (có triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh, tim mạch), bị giang mai bẩm sinh
- Theo dõi sau điều trị, xét nghiệm máu định kỳ để đảm bảo bệnh đã khỏi hoàn toàn
2, Phác đồ điều trị
Phác đồ bao gồm việc sử dụng các loại thuốc điều trị giang mai phù hợp cho từng giai đoạn và đối tượng:
- Điều trị giang mai sớm: Tiêm bắp Benzathin penicillin 2,4 triệu đơn vị với liều duy nhất
- Điều trị giang mai muộn: Tiêm bắp Benzathin penicillin 2,4 triệu đơn vị 1 lần/tuần, trong 3 tuần liên tiếp. Thời gian giữa 2 lần tiêm không quá 14 ngày.
- Điều trị giang mai ở phụ nữ mang thai: Điều trị bằng penicillin để tránh lây nhiễm cho thai nhi. Trường hợp phụ nữ mang thai dị ứng với penicillin sẽ cần giải mẫn cảm trước khi thực hiện điều trị.
- Lựa chọn thay thế khi dị ứng với penicillin: Dùng thuốc thay thế như Doxycycline và Azithromycin đường uống, Ceftriaxone tiêm bắp theo liều lượng được chỉ định bởi bác sĩ.
IV. Cách ngăn chặn giang mai lây lan và phát triển
Để ngăn ngừa giang mai lây lan và phát triển thì mọi người cần chú ý những vấn đề dưới đây:
- Thực hiện quan hệ tình dục an toàn (dùng bao cao su/màng chắn miệng) để tránh lây nhiễm
- Duy trì quan hệ một vợ một chồng để giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm
- Khám sức khỏe sinh dục định kỳ (6 tháng/lần) hoặc ngay khi có triệu chứng bất thường
- Người mắc giang mai cần thông báo cho bạn tình để cùng xét nghiệm và điều trị
- Tuyệt đối không dùng chung các vật dụng cá nhân như khăn tắm, đồ lót, dao cạo, kim tiêm,…
- Phụ nữ mang thai cần xét nghiệm giang mai để bảo vệ sức khỏe mẹ và thai nhi
- Tăng cường đề kháng bằng dinh dưỡng lành mạnh, tập luyện đều đặn, tránh chất kích thích
Bài viết trên đây đã mang đến cho mọi người những thông tin hữu ích về các giai đoạn bệnh giang mai. Mỗi giai đoạn bệnh các triệu chứng sẽ khác nhau, mọi người nên phát hiện bệnh sớm để điều trị kịp thời tránh bệnh tiến triển nặng và biến chứng sang nhiều bộ phận khác trên cơ thể rất nguy hiểm.
